Ўзбекистон миллий телерадио компанияси “Ўзбекистон тарихи” телеканалининг “Тарихий савол” ток-шоусида жорий йилнинг 15 октябрь куни Ўзбекистон Фанлар академияси Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институтининг “Реставрация лабораторияси” мутухасисслари ва “Тарихий ҳужжатларни таъмирлаш лойиҳаси” илмий ходимлари билан биргаликда кўрсатув ташкил этилди.

Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институтининг 2017 – 2018 йиллардаги нашрларига бағишланган тақдимот ҳақида ОАВ учун

А Х Б О Р О Т Н О М А

Тадбирнинг жойи ва вақти – Тошкент шаҳри, 2019 йил 30 сентябр.
Ташкилотчи: ЎзР ФА Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институти.

ЎзР ФА Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институти илмий жамоаси 2017 – 2018 йилларда қадимий қўлёзмаларни тадқиқ этиш, таржима ва табдилини амалга ошириш, нашр қилиш ишларини бажарди. Институт директори профессор Б.А. Абдуҳалимов сўзга чиқиб илмий жамоанинг ўтган йилларда эришган ютуқлари, қилинаётган ишлар, бугунги долзарб масалалар ҳақида гапириб, анжуман иштирокчларини қутлади ва тадбирни бошлаб берди.
Ушбу илмий анжуманда Тошкент давлат Шарқшунослик институти ректори фил.ф.н., доц. Г. Рихсиева, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Ўзбекистонга оид хориждаги маданий бойликларни тадқиқ этиш маркази директори фал.ф.д., проф. Р. Баҳодиров, Ўзбекистон халқаро ислом академияси ректори с.ф.д., проф. Ш. Ёвқочев, Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат Ўзбек тили ва адабиёти университети ректори фил.ф.д., проф. Ш. Сирожиддинов ва бошқа мутахассислар ҳамда тадқиқотчилар иштирок этди.
ЎзРФА Шарқшунослик институти директори ўринбосари т.ф.д. С.У. Каримова институт илмий жамоаси томонидан 2017 – 2018 йилларда тарих ва манбашунослик, фан тарихи, исломшунослик, мумтоз адабиёт, каталоглар ва турли илмий соҳаларга оид чоп қилинган китоблар ҳақида батафсил ахборот берди.
Мазкур йилларда институт илмий жамоаси томонидан тарих ва манбашунослик йўналишида «Мужмали Фасиҳий» (муаллиф Фасиҳ Аҳмад ибн Муҳаммад ал-Хавофий; академик Д.Ю. Юсупова форс тилидан таржима қилган), «Хоразм таърифи» (муаллифи номаълум; М. Сафарбоев, Ҳ. Лутфуллаев араб имлосидан табдил қилган), «Туғли ҳикоялар буржи» (Булунғурдаги Хожа Ҳофиз Шерозий зиёратгоҳи ва Шероз қалъаси тарихига бағишланган монография, муаллиф А. Жуманазаров), «Великий Шелковый путь: связи и судбы (на основе китайских источников и литературы)» (муаллиф А. Ходжаев), Epitaphs of Muslim Scholars from Samarkand in the 4th–8th/10th–14th Centuries: Cultural and Social Contexts. / Edited by Bakhtiyar Babajanov, Lola Dodkhudoeva, Ashirbek Muminov, Ulrich Rudolf) ўндан ортиқ асарлар чоп қилинган.
Фан тарихи соҳасига оид «Темурийлар даври ёзма манбаларида Марказий Осиё тарихий географияси» (монография, муаллиф О. Бўриев), «Абу Райхан Беруни Избранные произведения VIII том. Малые трактаты Беруни» (муаллиф Абу Райҳон Беруний; арарб тилидан А. Аҳмедов таржима қилган, Б. Абдуллаев ва У. Қуранбоева кўрсаткичлар тузган) каби тўртта асар нашр этилди.
Абу Райҳон Беруний асарларининг ушбу VIII жилдига «Картография», «Ёритгичларнинг ўтиши», «Зижлар тожи» номли рисолалари киритилган.
Исломшунослик кейинги йилларда институтнинг муҳим ва нуфузли тадқиқот тармоқларидан бирига айланди. Ўтган 2017 – 2018 йилларда бу йўналишда «Жомеъ ас-сунан» (муаллиф Абу Исо Муҳаммад ат-Термизий; Ҳ. Аминов, М. Исмоилов, Б. Абдуллаев араб тилидан таржима қилган), «Китаб илал ас-сағир» (муаллиф Абу Исо Муҳаммад ат-Термизий; Ҳ. Аминов, М. Исмоилов, Б. Абдуллаев нашрга тайёрлаган), «Расулуллоҳ сафдошлари» (муаллиф Абу Исо Муҳаммад ат-Термизий; Ҳ. Аминов, М. Исмоилов, Б. Абдуллаев араб тилидан таржима қилган). Ушбу асарда Расулуллоҳнинг 730 нафар замондоши тўғрисида маълумот берилган.
«Қуръондаги маънодош сўзлар» (муаллиф Ал-Ҳаким ат-Термизий; араб тилидан О. Қориев, Ҳ. Аминов таржима қилган) каби Термизийларнинг тўққизта асари ўзбек тилига ўгирилиб, изоҳлар ва илмий кўрсаткичлар билан таъминланган ҳолда чоп қилинди.
Мумтоз адабиётга оид асарлар қўлёзмалар хазинасининг салмоқли қисмини ташкил этади. Аждодлар миллий маънавий меросининг бу соҳасига тегишли қимматли бўлагидан «Мажмуаи шоирон» (муаллифи Абдукарим Фазлий Наманганий; М. Ҳасаний араб имлосидан табдил қилган), «Девон» (муаллиф Адиб Собир Термизий; Чустий, М. Ҳасаний, Э. Очилов таржима қилган), «Китобат санъати дурдоналари» (Тузувчи ва муқаддима муаллифи З. Раҳимова; С. Каримова ўзбек тилига таржима қилган) асарлари ўқувчилар оммасига етказилди.
Ушбу илмий соҳалар қаторида каталоглар ва яна турли йўналишларда чоп қилинган китоблар ҳақида ҳам зарур маълумотлар берилди.
Тақдимот ҳисоботи тинглангач, мутахассислар, иштирокчи меҳмонлар сўзга чиқишди ва бажарилган ишлар юзасидан қизғин мунозара бўлиб ўтди. Айниқса, Шарқшунослик институти ректори Г. Рихсиева қўлёзма манбалар нашр этилиши бугунги долзарб муаммолардан экани ва мазкур бажарилган ишлар Республика илм фани ривожига муҳим ҳисса бўлиб қўшилгани тўғрисида гапирди. Профессор Ш. Ёвқочев Термизийлар асарларининг илмий таржима қилиниши ва нашр этилиши борасида қимматли фикрлар билдирди ҳамда институтнинг Халқаро ислом академияси билан ҳамкорлик ишларини йўлга қўйиш бўйича айрим таклифларини билдирди.
Тадбирда чоп қилинган китоблар ва айрим қўлёзма манбаларнинг кўргазмаси ҳам ташкил қилинди.
Ушбу илмий тадбир институтнинг республикамиз илмий ҳаётида тутган ўрни, хизмати ва ижтимоий мақомини кўрсатиб берди. Бундай анжуманларнинг ўтказиб турилиши шарқшунос олимлар, тадқиқотчиларнинг мамлакат бўйлаб амалга оширилаётган қизғин ва самарали ислоҳотлар жараёнидаги иштирокини тарғиб қилиш, маънавий рағбатлантириш учун хизмат қилади.

E-mail: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

  2019 йил 11 сентабрь куни Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институти (ЎзФАШИ)да «Беруний ўқишлари» номли навбатдаги илмий анжуман ўтказилди. Анжуманда ЎзР ФА ижтимоий-гумманитар йўналишидаги барча муассасалар, Тошкент давлат шарқшунослик институти, ТошДУТАУ, Республикамизнинг Наманган, Самарқанд, Бухоро, Термиз вилоятлари Олий ўқув юртларидан келган ёш ва етук олимлар, мустақил тадқиқотчилар НамММҚИ, ККО АН РУЗ, Қирғизистоннинг «Ала-Тоо» халқаро  университети, СамДЧТИ, ФДУ, ТИҚХММТИ ҳамда ЎзР ФА Шарқшуносик институтидаги етакчи олим ва илмий ходимлардан иборат 100 нафарга яқин қатнашчи иштирок этди. Анжуманга тақдим қилинган 21 та маърузадан 15 таси тингланди. Ушбу тадбир олимларнинг тадқиқот соҳасига қизиқишларини ошириш, рағбатлантириш ҳамда тадқиқотчиларнинг ўзаро тажриба алмашинуви учун кенг имкониятлар яратди.

 Мазкур конференцияда Ватанимиз тарихини тарғиб ва тадқиқ этишда тадқиқотчиларнинг илмий-усулбий малакасини ошириш ва уларни мамлакатда кечаётган илмий жараёнлар билан яқиндан таништириш мақсадида  ўзаро ҳамкорлик алоқаларини ривожлантиришга қаратилган илмий-амалий тавсиялар ишлаб чиқилди. Шунингдек, унда Республикадаги шарқшунослар, ёш олимлар илмий потенциалини ошириш, илм-фан ва таълим интеграциясини ривожлантириш, илмий салоҳиятни кучайтириш, ташкилотлараро корпоратив ҳамкорлик фаолиятини кенгайтириш, миллий ўзликни англаш ва қадриятларни асраб қолиш, жамият равнақи ва тинчлигига путур етказадиган зарарли ғоялар тарқалишининг олдини олиш тадбир вазифаси қилиб белгиланди.

Анжуманда Абу Райҳон Беруний илмий мероси ва ижодининг дунё илм-фани тараққиётида тутган ўрни, олим асарлари тадқиқи, унга оид тарихий манбалар, тадқиқотлар таҳлилига оид масалалар, буюк алломаларимизнинг илмий меросини ўрганиш, Марказий Осиё тарихи ва тарихшунослиги, меъморий ёдгорликлар тарихи, Шарқ халқлари адабиётининг оммалашуви ва маънавий-бадиий қирралари, Ўзбекистоннинг хорижий Шарқ мамлакатлари билан муносабатларига  алоҳида эътибор қаратилди.

Тадбир якунида улуғ аждодимиз Абу Райҳон Беруний меросини тадқиқ этишга оид илмий услублар, янгича ёндошувлар ва изланишларни юқори босқичларга олиб чиқишга оид фикрлар билдирилди, таклифлар киритилди. Фаол тадқиқотчилар рағбатлантирилди. Йил якунига қадар, маъруза матнларини институтнинг «Meros» журналида ёки алоҳида тўплам шаклида нашр этиш режалаштирилган.